Ένα ελληνικό βιβλιοπωλείο στην καρδιά του Χαρτούμ

Ο ήλιος πυρώνει την άσφαλτο και τα αυτοκίνητα που περνούν αφήνουν πίσω τους τη βαριά μυρωδιά μιας αμφίβολης ποιότητας βενζίνης. Σκόνη και ευωδιές από μπαχάρια. Στην οδό Ζουμπέρπασα, στην καρδιά της σουδανικής πρωτεύουσας, μερικές εκατοντάδες μέτρα από το σημείο όπου τα νερά του Γαλάζιου και του Λευκού Νείλου ενώνονται για να συνεχίσουν το ζωογόνο διάβα τους προς τη Μεσόγειο, ένα ελληνικό βιβλιοπωλείο επιμένει να ανοίγει τις πόρτες του στην πελατεία του εδώ και σχεδόν μισό αιώνα, παρά τη συρρίκνωση της Ομογένειας από 2.500 ψυχές στα μέσα της δεκαετίας του 1950 σε μόλις 80 άτομα σήμερα.
Ο ιδιοκτήτης του, Παναγιώτης Φλαγγίνης, μας υποδέχεται, εμένα και τον πρεσβευτή της Ελλάδας κ. Γιώργο Βέη, με ένα πλατύ χαμόγελο και παγωμένες κόκα κόλες. Εφτιαξε το μαγαζί το 1956 μαζί με τον αδερφό του Γεράσιμο και τώρα το δουλεύει με τη μία από τις έξι κόρες του, τον γιο και τη σύζυγό του. «H χρυσή εποχή για μας» λέει με βλέμμα ονειροπόλο «ήταν στα 1970. Εκτός από τα ξενόγλωσσα βιβλία που πουλούσαμε, είχαμε το Πρακτορείο Ξένου Τύπου στο Χαρτούμ και διαθέταμε 340 αντίτυπα του “Economist” και 1.500 κομμάτια του “Newsweek” όταν η παγκόσμια κυκλοφορία αυτού του τελευταίου έφθανε τις 60.000. Ηταν η εποχή που η παροικία μας άνθιζε και οι μεγάλες αεροπορικές εταιρείες (Lufthansa, KLM, Swissair) είχαν τρεις τουλάχιστον απευθείας πτήσεις τη βδομάδα για Αθήνα. Τότε επεκτάθηκαν οι δουλειές μας και στο Νότιο Σουδάν, όμως μια σειρά από συγκυρίες δεν μας επέτρεψαν να συνεχίσουμε εκεί». Επίσης εκείνη την περίοδο ήρθε σε επαφή με μερικούς έλληνες εκδότες για να φέρνει μαζί με τον ξένο Τύπο και ελληνικά βιβλία για την Ομογένεια, όμως η απάντηση της τελευταίας ήταν μάλλον αποκαρδιωτική. Δεν υπήρχε καιρός για διάβασμα φαίνεται, μέσα στον οικονομικό οργασμό. Ωστόσο έδιναν και έπαιρναν οι χοροεσπερίδες, τα κοκτέιλ και τα παίγνια που ανέδειξαν αληθινούς μετρ της τσόχας.
Τότε εμφανίστηκαν και τα πρώτα σύννεφα στον ορίζοντα. H κυβέρνηση του εθνικιστή Τζαφάρ Νιμεϊρί σκλήρυνε τη στάση της. «Εμείς πάντως δεν νιώσαμε ποτέ ότι το ξένο βιβλίο βρίσκεται υπό διωγμόν» λέει ο κ. Παναγιώτης, που (χαριτολογώντας;) υπονοεί κάποιο συγγενικό δεσμό με τον Θωμά Φλαγγίνη, τον κερκυραίο λόγιο του 17ου αιώνα που ίδρυσε στη Βενετία το περίφημο Φλαγγίνειο Φροντιστήριο, το οποίο από το 1664 ανέλαβε την εκπαίδευση των άπορων ελληνοπαίδων. «Αντιθέτως, όλες οι κυβερνήσεις που ζήσαμε βοήθησαν το βιβλίο, η φορολογία που επέβαλαν δεν ήταν βαριά και ούτε υπήρξε ποτέ κάποιας μορφής ανάμειξη ή περιοριστικοί όροι στις εισαγωγές μας. Εκείνο που πραγματικά μας έκοψε τα πόδια ήταν σε πρώτη φάση η επιβολή των αραβικών συγγραμμάτων ως υποχρεωτικών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, αλλά και οι… φωτοτυπίες. Με δεδομένη την υψηλή τιμή των ξενόγλωσσων βιβλίων, συμφέρει έναν φοιτητή, ας πούμε, να φωτοτυπήσει το βιβλίο αντί να αγοράσει το πρωτότυπο.
Βέβαια, έχουν επαναπατριστεί και πολλοί ξένοι υπήκοοι που κάποτε δραστηριοποιούνταν στο Σουδάν και η πελατεία μας έχει συρρικνωθεί δραματικά. Αλλά, ξέρετε, το βιβλίο θέλει μεράκι. Δεν είναι ένα απλό καταναλωτικό προϊόν. Πρέπει να το αγαπάς, να το έχεις μέσα στην καρδιά σου. Ετσι μπορέσαμε και αντέξαμε. Αλλά για πόσο ακόμη;» καταλήγει με έναν δυσοίωνο τόνο στη φωνή.


Πηγη  Το ΒΗΜΑ